Możeśmy tu i nie wszyscy literaci, ale że sedentaryą bawimy się aż nadto, przekazuję ostrzeżenie „wielkiej sławy szwajcarskiego lekarza i profesora medycyny P. Tyssot”. Precz z gummą ostrą i gryzącą!
Ze wszystkich napoiów, których zażywają literaci i sendentaryą bawiący się, nayszkodliwszym iest napóy herbaty, którą na nieszczęście nasze posyłaią do Europy Chińczykowie, którą można nazwać darem prawdziwie nieprzyjacielskim. Herbata psuie naypierwey żołądek, ieżeli się temu nie zapobieży, zaraża wnetrzności, krew, nerwy i całe ciało. Skoro się w częste zażywanie herbaty wprawiało, pomnożyło się wiele chorób, których przedtem nie znano, a osobliwie nastąpiły choroby długie, morbi chronici, czego dowodem choroby w tych kraiach, w których bardziey wkorzenione jest zażywanie herbaty. Należałoby się iednostaynie wziąć za ręce Europejczykom na przeszkodzenie, ażeby nie sprowadzano do nas tego zielska, w którym iest gumma ostra i gryząca; a co się tyczy tey dobroci, że ściąganiem lub utwierdzaniem ma być pomocna niemocom ciała, doświadczono tego, że ten iey przymiot ginie, iak tylko do gorącey wody przyjdzie.Nie będę z taką surowością potępiał kawy; przestrzegę atoli, że i ona jest szkodliwa, będąc napoiem ciepłym i iątrzącym, niebezpieczno przyzwyczaiać się do jątrzących posiłków. Kawa ma w sobie massę posilną, tłustość nieco gorzkawą i umacniającą, które przymioty należą bardziey do aptek, niżeli do kuchni, lub kominków i trzeba ią mieć raczey za lekarstwo, niż za posiłek. Lecz kawa rozwesela człowieka, oczyszcza żołądek z flegmy, przywraca lekkość ociężałej głowie, pomaga do czystych myśli i krzepi duszę, mówią niektórzy Literaci; i dlatego też kawy zażywają codziennie. Ale nie można by się spytać, czyli Homer, Thucidides, Plato, Xenophon, Lukrecjusz, Wirgiliusz, Owidiusz, Horacjusz, Petroniusz i tylu innych wielkiej nauki ludzi, zażywali kawy? Tymczasem ci znakomici Literaci, tak dowcipem i przenikłością przewyższali dzisieyszych Mędrców, iako oni przenoszą dawnieyszych Fizyką i wysokiemi umiejętnościami.
#herbata #kawa #zdrowie
